تاربخچه ساز دهنی

در مراجع مختلف ساز دهنی عقیده بر این می باشد
که باید چیـن را اولین کشوری دانست که مبـدع سازدهنی است
در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در چین زمان حکومت امپراطوری نین کاوا سازی با زبانه های چوبی وجود داشته است
که از نظر ساختمان و فرکانس صدا بسیار شبیه به سازدهنی امروزی بوده است.
اما شکل گیری سازدهـنی های امروزی را بایـد در اروپا خصوصـأ در آلمان جستجو کرد .
در قرن ۱۷ میـلادی برای کوک کردن صـدای سازکلیسـا از وسیله ای استـفاده می شد
باتیغه های فـلزی کــه با دمیدن در سوراخـهای آن فرکانس ثابتی تولید می شده
این وسیـله مشـابه دیاپازون و بسیار بزرگ تر از سازدهنی های امروزی بوده است .
در واقع به تکامل رسیدن ساز دهنی و به وجود آمدن آکاردئون ،ملودیکا را می توان مدیون وشکل مدرن این وسیله دانست

هارمونیکا در سال ۱۸۱۸توسط کریستین فردریک بوشمان ۱۶ ساله اختراع
و درسال۱۸۲۱ به عنوان ساز در برلین به ثبت رسید .
ساز اختراعی بوشمان بوسیله دمیـدن در تیغـه های فـولادی به صدا درمی آمد
و شامل یکسری زبانه از جنس فولاد بوده که به طور افقی چیده شده بودنـد و فقط نتـهـا با فوت کردن به صـدا در می آمدنـد .
نتـها در سـاز ابداعـی بوشـمـان به صـورت کروماتیک و پشت سر هم قرار داشتند.
او درنامه ای به برادرش ساز ابداعی خودرا چنین توصیف نمود :
ابزاری اختراع کرده ام که بسیار جالب است .
حدود دوازده سانتطول دارد و بیست ویک نت را تولید می کند
تمامی حالات دینامیک واحساسی را اجرا می کند و قادربه نگهداشتن ارزش زمانی نتها به هرمیزان دلخواه می باشد

فردریک بوشمان با سـفرهای زیـاد قابـلیت های منـحصر به فرد هـارمونیکـا را به مردم اروپا نشـان داد.
در سال هزار و هشتصد و بیست وشش میلادی شخصی بنام ژوزف ریختر
اختراع بوشمان را با اضافه کردن ردیف دوم زبانه بالای اولین ردیف ولی در جهت مخالف آن کامل نمود
ابداع ریختر تیغه های ردیف پائین در هنگام که فوت کردن
وتیغه های بالا هنگامی که هوا به داخل مکش می شد‍ به صدا در می آمد.
در سال ۱۸۵۷ یک ساعت ساز آلمانی به نام ماتیوس هوهـنر
شروع به تولید وساخت سازدهنی به صورت حرفه ای نمود
او در آشـپزخانه منـزل خود به کمک همـسر ویک کارگـر توانست سالی ۶۵۰ ساز دهنی تولید کند
و در سال ۱۹۲۴کارخانه هوهنر تولید سازدهنی کروماتیک را آغاز نمود .
هوهنر از شهرت سبکهای موسیقی برای افزایش محبوبیت سازدهنی استفاده کرد.

آموزش هارمونیکا

کوچکی و صدای دلنشین این ساز باعث شد که به سرعت بین مردم به محبوبیت خوبی دست یابد .
بیـشترین توجه به سـازدهنی از طرف مهاجران اروپایی به آمریـکا صورت گرفـت
مردمـی که از کودکی با موسیقی مانوس بودند درسرزمـین جدید خود به دنبال سازهایی بودند
که بتوانند با صدای آنها دوری از وطن و سختی هایی که با آنها دست به گریبان بودند را فراموش کنند
سازدهنی به خاطرقابلیتهای منحصربه فرد خودعلاقه مندان زیادی بین آمریکاییها خصوصأ کارگران سیاه
که مردمانی با استعداد بودند پیدا کرد .
نگاه پاک و کودکانه و گرایش زیاد آنها به موسیقی باعث شد که با استفاده از سازهای مستعمل اربابان سفید خود
دست به ابداع شیوه جدیدی از موسیقی بزنند .
در این بین نوازندگان سیاهپوست سازدهنی با تأثیر از محیط وصـداهای اطراف خود
از قبیل صدای جنگل، قطار جانوران و. ..سبک جدید ی ابداع کردند.
همانطورکه سازدهنی در اروپا جای خود را در ارکستر های بزرگ کلاسیک باز می کرد
و آهنگسازان بیشتـر به قابلیت ها و تأثیر صدای دلنشین این سـاز پی می بردنـد
در آمریکا نیز سازدهنی در سبکهای جز ، بلوز . کانتری ، فولک و راک مورد استفاده قرار گرفت.

آموزش سازدهنی

در سال ۱۹۳۰ بیش از دو هزار ارکستر سازدهنی تأسیس شده بود .
در نهایت در۲۶ دسامبر سال ۱۹۶۵ سازدهنی توسط شیرا ولی(Schira Wally)فضا نورد آمرکایی، پای را از کره زمین نیز فراتر نهاد