سُلفِژ (به فرانسوی: Solfège) در موسیقی، تکنیکی آموزشی برای آموزش نواک
و آوازخوانی است که در آن هر نتِ میزان با سیلاب خاصی که سیلاب سلفژ (یا
سلافا سیلاب) نامیده می‌شود، خوانده می‌شوند.
هفت سیلاب که عملاً استفاده می‌شوند عبارت‌اند از: دو، رِ، می، فا، سُل، لا، سی (یا تی).
برای سلفژ تعاریف متعددی بیان می‌شود.
سلفژ را می‌توان خواندن مجموعه‌ای از نت‌ها به‌صورت پی‌درپی و پشت سرهم و با رعایت قوانین نت‌ها و سکوت‌ها معرفی کرد.
پایۀ یادگیری سلفژ دانستن ارزش زمانیِ هر نت است و درکنار این باید ارزش زمانیِ هر سکوت را نیز بدانیم.
علم سلفژ در موسیقی
به طور خلاصه، خواندن و نوشتن نت‌های موسیقی را که اغلب با آموزش تئوریک همراه است «سلفژ» می‌گوییم.
۳ رکن اساسی را می‌توان در آن تفکیک نمود که عبارتند از: خواندن (نت
خوانی) نوشتن (دیکتۀ موسیقی) تئوری موسیقی که مفهوم سلفژ را می‌توان به
مورد اول نزدیک‌تر دانست.
سلفژ از دروس مهم و همیشگی هنرستان‌ها،
دانشگاه‌ها و کنسرواتورهای موسیقی دنیاست و تمام نوازندگان، خوانندگان،
آهنگ‌سازان، تنظیم‌کنندگان موسیقی و رهبران ارکستر و تمام فعالان عرصۀ
موسیقی باید تسلط کامل برروی این درس داشته‌باشند.
در سلفژ سه مبحث به‌طور متناوب و جداگانه آموزش داده می‌شوند:
صداخوانی (به ایتالیایی: cantati) (کانتاتی)
وزن‌خوانی (به ایتالیایی: parlati) (پارلاتی)
دیکتۀ موسیقی (به انگلیسی: music dictation)
۱- کانتاتی cantati (صداخوانی): کانتاتی به معنی خواندن صدا و فرکانس نت‌ها به شکل صحیح و دقیق است.
در این درس، هنرجو این توانایی را پیدا می‌کند که صدای هر نت دقیقاً
آن‌گونه که هست بخواند؛ یعنی به طوری که اگر نتِ “دو” به همراه پیانو
خوانده شود، صدایی که از حنجرۀ فرد خارج می‌شود دقیقاً با پیانو یکسان است.
درنهایت، هنرجو در این درس توانایی خواندن انواع نت را به طور دقیق و در گام‌های مختلف پیدا می‌کند.
۲- پارلاتی parlati (وزن‌خوانی): جهان را ریتم به نظم کشیده، و موسیقیِ بدون ریتم حکم نقاشیِ بدون قلم و رنگ را دارد.
از این رو مطالعۀ انواع وزن‌ها و الگوهای ریتمی برای هر علاقه‌مند به
موسیقی بسیار مهم و ضروری است. وزن‌خوانی (پارلاتی) در واقع همان خواندن
کشش نت‌هاست.
۳- دیکتۀ موسیقی music dictation: در دیکته، دیکتۀ ریتم و دیکتۀ صدا به طور متناوب کار می‌شود، و هنرجو با ممارست و تمرین فراوان، توانایی نوشتن نت موسیقی‌ای را که می‌شنود پیدا می‌کند.